با مطالعه این یادداشت کوتاه با جایگاه، ویژگی ها و وظایف مدیران فنی بند ب شرکتهای خدمات مسافرتی و گردشگری آشنا شوید.
مدیرفنی بند ب یا Technical Manager فردی است مسئول، متخصص و با تجربه در یک دفتر یا شرکت خدمات مسافرتی و گردشگری که بر بخش هایی همچون عملیات تور، ویزا، رزرواسیون یا تهیه محل اقامت، بازاریابی و فـروش و امـور اداری و مالی اشـراف کافی دارد و به همین دلیل من او را «آچـار فـرانسه» می نامم، یعنی کسی که به تمام جنبه ها و حوزه های تخصصی و اجرایی یک شرکت خدمات مسافرتی و گردشگری آشنا است. مدیرفنی بند ب ضمن اشراف بر حوزه های تخصصی مورد اشاره، باید توانایی راهنمایی و راهبری پرسنل شاغل در این بخش ها را نیز داشته باشد و حداقل به یک زبان خارجی؛ ترجیحاً انگلیسی تسلط کافی داشته باشد.
مدیریت فنی در شرکتهای خدمات مسافرتی و گردشگری شغلی تمام وقت است و شخصی که به استناد مواد 8 و 9 آیین نامه نظارت بر تأسیس دفاتر و شرکتهای خدمات مسافرتی و گردشگری و پس از طی فرایندهای اداری مربوطه به عنوان مدیرفنی بند ب تعیین می شود باید در محل شرکت حضور فیزیکی تمام وقت داشته باشد و مدیرعامل نیز بایستی با وی قرارداد کاری رسمی منعقد نماید. لذا جایگاه مدیران فنی بند ب در شرکتهای خدمات مسافرتی، جایگاهی کاملا قانونی و محکم می باشد.
این جایگاه یا شغل در شرکتهای خدمات مسافرتی آنقدر مهم است که در دوره های مصوب آموزشی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، دوره ای تحت عنوان : مدیریت فنی بند ب شرکتهای خدمات مسافرتی و گردشگری با 13 سرفصل آموزشی و 280 ساعت آموزشی (256 ساعت تئوری و 24 ساعت عملی) طراحی و ابلاغ شده است و این دوره ها در کلیه ی استانهای کشور از طریق شرکتها و مؤسسات آموزش گردشگری دارای مجوز فعالیت از وزارت فوق الذکر برگزار می شود و افراد علاقه مند به فعالیت در حوزه ی خدمات مسافرتی و فعالان و شاغلان این بخش می توانند در صورت برخورداری از حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی، در این دوره ها شرکت و گواهینامه آموزشی پایان دوره را دریافت نمایند و در صورت برخورداری از حداقل سه سال سابقه کار مفید، در این جایگاه سازمانی مشغول به فعالیت شوند( به استثنای فارغ التحصیلان رشته های مرتبط با گردشگری که بر اساس اصلاحات جدید انجام شده در آیین نامه نظارت بر تأسیس شرکتهای خدمات مسافرتی و گردشگری(خرداد 1403) نیازی به طی دوره و دریافت گواهینامه ندارند).
فهرست سرفصل های آموزشی دوره مدیریت فنی بند ب عبارتند از :
- شناخت گردشگری (24 ساعت)
- برنامه ریزی و طراحی تور (24 ساعت تئوری و 24 ساعت عملی)
- آشنایی با سفرهای هوایی (12 ساعت)
- فناوری های سفر (18 ساعت)وظایف
- زبان انگلیسی تخصصی (18 ساعت)
- قوانین و مقررات ویژه دفترهای خدمات مسافرتی و گردشگری (28 ساعت)
- مدیریت بازاریابی در دفترهای خدمات مسافرتی و گردشگری ( 24 ساعت)
- مدیریت استراتژیک دفترهای خدمات مسافرتی و گردشگری (24 ساعت)
- روانشناسی گردشگر(18 ساعت)
- مدیریت منابع انسانی در دفترهای خدمات مسافرتی و گردشگری (18 ساعت)
- اصول اخلاقی در گردشگری (18 ساعت)
- کسب و کارهای استارتاپی در گردشگری (18 ساعت)
- مبانی حسابداری و مالیاتی در دفترهای خدمات مسافرتی و گردشگری (12 ساعت)
دروس بندهای 1 تا 7 مشمول آزمون جامع هماهنگ کشوری می باشند که دو بار در سال توسط دفتر مطالعات، آموزش و برنامه ریزی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و ادارات کل تابعه استانی و مؤسسات آموزشی با حضور کلیه ی فراگیران دوره آموزشی مدیریت فنی بند ب برگزار می شود و قبولی در این آزمون پیش نیاز مصاحبه زبان و صدور قطعی گواهینامه پایان دوره است.
برنامه ریزی، راهبری و کنترل و نظارت بر عملکرد پرسنل بخش تور و قراردادهای منعقده فی مابین شرکت و مسافران، گزینش و استخدام نیروی انسانی، توجیه و راهنمایی پرسنل بخش تور در خصوص بخشنامه ها و ضوابط و مقررات ابلاغی و مورد عمل در حوزه خدمات مسافرتی از سوی ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، تشکل های حرفه ای گردشگری و سایر سازمانهای مرتبط، تهیه و تنظیم گزارش های لازم مالی و عملکرد و ارائه به مدیرعامل، انجام کلیه امور مربوط به سامانه الکترونیکی سادرا همچون؛ تهیه و ثبت گزارش ها و آمار و اطلاعات و اخذ مجوزهای لازم، مدیریت و رسیدگی به شکایات مسافران و حضور در جلسات رسیدگی به شکایاتی که در ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، تشکل حرفه ای دفاتر خدمات مسافرتی، هیأت های حل اختلاف و یا سایر دستگاههای نظارتی همچون تعزیرات حکومتی برگزار می گردد ، پیگیری تمدید پروانه بهره برداری و سایر مجوزها و تعامل و ارتباط برون سازمانی با دستگاههای اجرایی متولی، تشکل های حرفه ای گردشگری و سایر مدیران فنی بند ب و … جزو مهمترین وظایف مدیران فنی بند ب در شرکتهای خدمات مسافرتی و گردشگری به شمار می روند.
متأسفانه علیرغم جایگاه مهم و حیاتی مدیران فنی بند ب، به دلایل مختلفی این موقعیت سازمانی کمتر مورد توجه قرار گرفته و به تعبیری بهتر خیلی جدی گرفته نشده است که از نظر من بخشی از آن به عدم نظارت کافی متولیان بخش دولتی و تشکل های حرفه ای گردشگری مرتبط است و بخشی نیز به ضعف تخصصی و تجربی بسیاری از مدیران فنی بند ب بر می گردد و باعث می شود تا مدیران عامل شرکتهای خدمات مسافرتی ترجیح دهند در جهت کنترل و کاهش هزینه های جاری، همزمان مدیرفنی بند ب باشند که البته در صورت برخورداری از شرایط لازم، این اقدام منع قانونی ندارد و یا اینکه با مدیرفنی به صورت غیر رسمی، توافق می شود که پس از صدور تأییدیه توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان و نصب آن در محل در معرض دید شرکت، مدیر فنی در ازای دریافت مبلغی ناچیز و بیمه، حضور فیزیکی کمرنگی در محل شرکت داشته باشد که خود اقدامی غیرحرفه ای و غیر قانونی بوده و به هیچ وجه توصیه نمی گردد. ضمن آنکه من معتقدم این اقدام خطایی استراتژیک در مسیر شغلی به شمار می رود و در شأن و منزلت مدیران فنی بند ب نیز نمی باشد.
در پایان تاکید می شود هم علاقه مندان به فعالیت در شرکتهای خدمات مسافرتی و گردشگری در جایگاه سازمانی مدیریت فنی بند ب و هم مدیران فنی بند ب شاغل در این قبیل تأسیسات گردشگری، باید مهارت افزایی در زمینه های تخصصی مربوط به شرکت های خدمات مسافرتی و کسب تجربه عمیق و میدانی در این حوزه را در اولویت برنامه های رشد شخصی و شغلی خود قرار دهند تا ضمن حفظ منزلت و جایگاه سازمانی، به موفقیت های شغلی روز افزون دست یابند.
سازمان های متولی نیز از تقویت و حفظ این جایگاه مهم، تخصصی و تأثیرگذار در شرکتهای خدمات مسافرتی با توجه به شرایط جدید و آسان مهیا شده برای متقاضیان دریافت مجوز بند ب، از طریق اعمال نظارت های مستمر، لازم و کافی غافل نشوند.
نویسنده: احمد دیناری؛ مشاور، سخنران و نویسنده ی حرفه ای سرمایه گذاری گردشگری
پادکست این یادداشت تخصصی را بشنوید:
«استفاده از این مطلب در صورت ذکر منبع، مجاز است»